Florian Blümm
Almanya 2021’de ne kadar enerji kullandı? Birincil enerji kaynakları dağılımı ve elektrik kompozisyonu nasıldır?
Almanya’nın 2021’deki enerji tüketimi neredeyse 2020’nin, Corona’nın ilk yılınınki kadar düşüktü. Corona öncesine göre yaklaşık % 5 daha az birincil enerji kullandık.
Enerji Bilançoları Çalışma Grubu’na göre, ekonomi pandeminin ektkilerinden henüz kurtulamadı ve dördüncü çeyrekte arz darboğazları enerji tüketimini geriletti.(1)
Düşük enerji tüketimine rağmen, birincil enerji kaynaklarının yaklaşık dörtte üçünü fosil yakıtlar petrol, kömür ve doğalgaz oluşturuyor.
Elektrik tüketimi de Corona’dan önceki yıllara kıyasla 2020 ve 2021’de birkaç puan düştü.
Kömür, Alman elektrik kompozisyonunda en önemli enerji kaynağıdır. Yenilenebilir enerji, hava nedeniyle 2021’de birkaç puan geriledi.
Önümüzdeki birkaç yıl için görünürde bir gelişme yok. Nükleerin aşamalı olarak kaldırılması nedeniyle, Alman elektrik karışımındaki kömür oranı kademeli olarak artacaktır.
Yaklaşık dörtte üçlük bir payla fosil yakıtlar küresel enerji tüketimini domine etmektedir. Küresel enerji tüketiminde de yükselen bir trend var.
2021’de Almanya , ikame ilkesine göre yaklaşık 3.600 terawatt saat birincil enerji (temel enerji kaynakları) tüketti.(2) Bu şaşırtıcı bir şekilde, 2020 Corona yılındakinden pek de fazla değil.
Petrol, 2021’de Almanya’da yaklaşık %31’lik bir payla bir numaralı temel (birincil) enerji kaynağıydı. Petrol, ağırlıklı olarak ulaşım sektöründe benzin ve motorin şeklinde kullanılmaktadır, ayrıca ısıtma sektöründe fuel oil olarak da kullanılmaktadır.
Doğal gaz tüketimi de 2021’de benzer şekilde yüksekti ve birincil enerjinin neredeyse %26’sini oluşturuyordu. Almanya’da doğal gaz esas olarak ısıtma için kullanılmaktadır, aynı zamanda gazla çalışan elektrik santrallerinde elektrik üretimi için de kullanılmaktadır.
Almanya’nın üçüncü en büyük birincil enerji kaynağı ise yaklaşık %17 ile kömür olmuştur. Linyit ve taşkömürü neredeyse sadece elektrik santrallerinde kullanılır. Bu, elektrik ve bir miktar bölgesel merkezi ısıtma tedarik eder.
İklime zarar veren üç fosilden yakıttan sonra, rüzgar enerjisi yaklaşık %8’lik bir payla ilk iklim dostu enerji kaynağı olarak geride kalıyor. Rüzgar sadece elektrik enerjisi üretmek için kullanılır.
İklime zarar veren biyokütlenin yakılması %8’in biraz altında olmakla birlikte hemen hemen aynı orandadır. Odunun yaklaşık yarısı ısıtma için yakılır. Yakılan biyokütlenin geri kalanı, özellikle biyogaz formundaki enerji bitkileridir.
Bunu %5 ile nükleer enerji, %3 ile güneş enerjisi ve %1 ile hidroelektrik enerji üreten iklim dostu enerji üretimi izlemektedir. Geriye kalan %1, ise esas olarak çöplerin yakılmasından elde edilmektedir.
Birincil enerji: Almanya’da 2000’den 2021’e kadar enerji tüketimi
2000 yılından bu yana geçen zaman içerisinde çeşitli birincil enerji kaynaklarının büyüme ve düşüş oranları izlenebilmektedir.(3)
Enerji dönüşümünün (transformasyon) başlangıcından bu yana çeşitli eğilimler ortaya çıkmıştır:
- 20 yılda rüzgar ve güneş enerjisinin, temel enerji kompozisyonu içindeki toplam oranı % 0’dan neredeyse %10’a yükseldi.
- Biyokütleden elde edilen enerji tüketimi dört katına çıktı, ancak yeniden düşüyor.
- Nükleer enerjinin elektrik üretimindeki oranı %12’den %5’e düştü.
- Bu süre içinde kömür tüketimi üçte bir oranında düştü. 2017’den bu yana ise yarıdan fazla.
- Petrol tüketimi neredeyse üçte bir oranında düştü. 2017’den bu yana ise yarıdan fazla düşüş gösterdi.
2017’den bu yana, muhtemelen birbiriyle ilişkili şu iki eğilim ortaya çıktı:
- Enerji tüketimi 2017’den bu yana biraz azaldı.
- İklim dostu enerjinin oranı 2017’den bu yana %14’ten %17’ye çıkarak biraz arttı.
Bu eğilimleri açıklama çabaları , enerji geçişinin mevcut durumuyla ilgili makalede bulunabilir .
Birincil küresel enerji Kaynakları: 2000’den 2020’ye kadar dünya çapında enerji tüketimi
Küresel olarak dağılım Almanya’dakine benzer(4). Ham petrol %28 ile en önemli birincil enerji kaynağıdır, bunu %24 ile kömür ve %22 ile doğal gaz izlemektedir.
Kalan çeyrekte %7 ile biyokütle yakılarak, %6 ile hidroelektrik ve %4 ile nükleer enerji ön plana çıkıyor. Kalan diğer yüzdeler ise %2 rüzgar enerjisi, %1 güneş enerjisi ve %1 diğerleri tarafından karşılanmaktadır.
2000 yılından bu yana çeşitli eğilimler ortaya çıkmıştır:
- Enerji tüketimi %36 arttı. Hatta 2020 Corona yılındaki %6’lık düşüşü hesaplarsanız bu %42 olur.
- Artışın üçte biri kömür tüketimindeki artışla karşılandı. Ancak 2010’dan bu yana oldukça yavaş bir yükselme sözkonusu.
- Diğer bir üçte biri ise artan doğal gaz tüketerek ile karşılandı. Ancak 2010’dan bu yana oldukça yavaş bir yükselme sözkonusu.
- Son üçte birdeki artışın yarısı petrol kullanımındaki artışa, yarısı hidroelektrik, rüzgar enerjisi ve güneş enerjisindeki artışa atfedilebilir.
Corona’nın başladığı yıldaki geçici düşüşten önce, enerji tüketiminde yıllık %2,1’lik bir yükselme yaşadık. Enerji tüketimi, iklim dostu jeneratörlerin üretilip kullanıma sokulmasından daha hızlı artıyor.
En son veriler 2020’den. 2021 için küresel veriler Haziran 2022’ye kadar mevcut olmayacak. Enerji tüketiminde bir toparlanma ve daha fazla tüketim beklenebilir.
Elektrik üretimi Almanya 2021: Elektrik Üretimi Kompozisyonu (mix)
Elektrik üretimi, primer (temel) enerjinin sadece yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Diğer tüketimin üçte biri ısıtma sektörü ve beşte biri de ulaşım sektörü tarafından tüketilmektedir. Gerisi enerji dışı tüketimdir.
Enerji sektörünün karbondan arındırılması diğer sektörlere göre çok daha kolaydır. Bu nedenle iklim dostu enerji oranı % 45 civarında en büyük orandır.
Bununla birlikte, 2021 yılı itibarıyla kömür, %29’lük bir payla Alman elektrik karışımındaki en önemli enerji kaynağıdır. Elektrik üretimi söz konusu olduğunda, linyit ve taşkömürü birbirleriyle 2:1 orantılıdır.
Rüzgar enerjisi ise sadece %21’ini oluşturuyor. Karadaki rüzgar ve kıyıdaki açık deniz rüzgarı birbiriyle 4:1 oranında orantılıdır. Diğer birçok ülkede bu oran tersinedir.
Bunu, %16 ile gaz santralleri ve elektrik çeşitlendirilmesinin(mix) %12’si ile son 6 Alman nükleer santralı takip ediyor. En altta %9 ile güneş enerjisi, %8 ile biyokütle ve %3 ile hidroelektrik ve diğerleri takip ediyor.
Elektrik Çeşitliliği (mix): Almanya’da 2000’den 2021’e kadar elektrik üretimi
2000 yılından bu yana elektrik üretimi sürecinde, nükleer enerjinin aşamalı olarak kaldırılması, rüzgar ve güneş için üç haneli milyar sübvansiyonlar dikkat çekicidir.
Enerji dönüşümünün başlangıcından ortaya çıkan eğilimler şunlardır:
- 2000 yılında üçte bir olan Atom enerjisi üretimi, 2011 yılında ki atom enerjisi yasağı nedeniyle sert bir şekilde düştü.
- Elektrik üretimi kompozisyonu içindeki oranı neredeyse sıfır olan güneş ve rüzgar enerjisi üretimi 3 / 1’e yükseldi.
- Kömürden elde edilen elektrik orani ise, doğal gazın, biyokütlenin ve diğerlerinin arttığı oranda düştü.
2017 yılına kadar elektrik tüketimi sabit kaldı ve 2017 yılından bu yana ise % 10 azaldı. Sonuç olarak bugün elektrik şebekesinde daha az kömür enerjisi tüketilmesine ragmen, diğer enerji kaynaklarından üretilen elektrik üretimi ise 2017’den beri neredeyse sabit kaldı.
2022 – 2025 Arası İklim Dostu Elektrik Üretimi Tahminleri
Alman elektrik kompozisyonunda kömür tüketimi artmaya devam edecek. 2021’de %29’dan 2022’de neredeyse %35’e ve nihayet 2023’te neredeyse %40’a ulaşacağız. Sonra nükleer enerjinin kullanımına son verilip, tüm nükleer santrallerin yerini kömürle çalışan santraller alacak.(5)
Sonuç olarak, iklim dostu elektriğin oranı 2021’de %45’ten 2023’te %38’e düşüyor. 2023’te 226 TWh ile, elektrik şebeklerinde 221 TWh ile neredeyse 2006 yılındaki ürettiğimiz orana gerileyen(azalan) iklim dostu elektriğimiz olacak.
Şebeke operatörlerinin mevcut orta vadeli tahminlerine göre, önümüzdeki 4 yılda rüzgar ve güneş enerjisi üretiminin yükselmesi, son altı nükleer santralın sonlandırılmasına kurban gidecek.(6) İklim koruması için 4 kayıp yıl daha.
Elektirik Şebekesi geliştirme planının gerektirdiği şekilde, sektör eşleşmesi yoluyla elektrik tüketiminin 2030’da kademeli olarak 697 TWh’ye yükselmesi durumunda(7), tahminen, mevcut gelişme ile en erken 2027 yılına kadar %45 oranında iklim dostu elektriğe geri dönmeyeceğiz.”
2022’nin başında, yeni federal hükümet kendisine 2030 için %80 yenilenebilir enerji hedefi koydu. Bu hedef ulaşılabilir olsa bile, uzun teslim süreleri nedeniyle 2024’e kadar hiçbir şeyi değiştirmeyecektir.
Bu Makale Tech for Future‘da yayınlanan Almanca orjinal metninden Türkçe’ye çevrilmiştir.
Çeviri: Turan Altuner
