Bugün öğleden önce yayına girdiğimiz bu podcastimizi bazı teknik nedenlerden dolayı yayından kaldırmak zorunda kaldık. Teknik sorunlarımızı giderdik ve podcastimiz yeniden yayında. İyi dinlemeler!
Osmanlı, yaklaşık 300 yıl süren cihan imparatorluğu vasfını yitirmiş ve son nefeslerini soluduğu yıllardadır. III. Selim ile başlayan batılılaşma hareketleri Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Sultan Abdülaziz’in fermanlarıyla Osmanlı Toplumu’na nüfuz eder. Bir şeyler değişmektedir ama olumlu sonuçlar alınamamaktadır. Osmanlı’nın iktisadi olarak Batı’ya bağımlılığı artmaktadır. Süreç, Türkiye Cumhuriyeti’ne ağır bir iktisadi miras bırakacaktır.
Osmanlı’nın içinde bulunduğu olumsuz iktisadi koşullar bir yanda iken, diğer yanda önemli kültürel değişimler de çok farklı toplumsal oluşumlara yol vermektedir. Türk edebiyatı romanla tanışır. Oysa, etkilenmekte olduğu Batı’da roman yaklaşık 600 sene önce filizlenmiş ve klasiklerini yaratmıştır.
Batı’da, 1750’lerde başlayan sanayi devrimleriyle yeni sınıflar oluşmaktadır. Osmanlı, bu oluşumların bir parçası değildir ama tüm bu gelişmelerden etkilenmektedir. Sanayi kapitalizmi, Batı toplumlarında kadın ve erkeğin toplumsal rollerinin yeniden tartışılmasına da yol açmıştır ki modern toplumların feminist akımlarının köklerini 19. yüzyılın sonlarında bulmak mümkündür.
Bir kadın çıkar ve hem Osmanlı toplumunda kadını tartışır, hem de roman yazmaya başlar. Osmanlı kadınınıın eğitiminden söz eder. Kadının maddi bağımsızlığına ilişkin tezler ortaya atar. İyi eğitimli bir kadının yetiştirdiği çocuklarla toplumun geleceğine yönelik çizeceği aydınlık yolu tarif eder. Ne ilginçtir ki, sanayi toplumunu yaratan İngiltere’nin kraliçesi Victoria’nın kadına biçtiği rol, kadının daha çok ev işleriyle ilgilenmesini öğütler.
Bu Osmanlı kadınının adı, Fatma Aliye’dir. Fatma Aliye’nin hikâyesini Sanatta Kaybol’da Gülçin Elif Yücel ve Arda Tunca anlattılar.
Sanatta Kaybol’un diğer podcastlerini dinlemek isteyen dinleyicilerimiz, Spreakerden dinlemek istedikleri podcastleri tıklayarak dinleyebilirler.
Listen to “Sanatta Kaybol” on Spreaker.
