İngiltere sonunda Rus sağmal ineğiyle yüzleşiyor
Olivier DEVOS, Pauline FROISSART
Başbakan David Cameron döneminde başsavcı olarak görev yapan eski Muhafazakar milletvekili ve avukat Dominic Grieve, AFP’ye verdiği demeçte, “Bu, bir dönemin sonu” dedi.
Grieve, 2020 yılına ait bir raporda ülkeye yatırıldığı belirtilen büyük miktardaki Rus parasının kaynağı konusunda Londra’nın kayıtsızlığını kınadı.
Kara para aklama karşıtı aktivistler, Londra’nın geniş finans sektörünün ve onun avukat, muhasebeci ve emlakçı ordularının Rus kara parasını sisteme sokmadaki rolünü vurgulamaktalar.
Aktivistler, ayrıca Muhafazakar hükümeti ikiyüzlülükle ve bu sorunu ele alma konusunda geç kalmakla, ancak Ukrayna’daki savaş durumu sonunda harekete geçmekle suçladılar.
Grieve, zengin Rus vatandaşlarının İngiltere’ye akınının, milyonlarca sterlin değerindeki yatırımlar karşılığında verilen ve “altın vize” olarak anılan vizeler nedeniyle 2008’den bu yana arttığını belirtiyor.
“Sonuç olarak, Londra ve daha genel olarak Birleşik Krallık, eski Sovyetler Birliği’nin dağılmasından – genellikle şüpheli koşullarda olduğu söylenebilecek – büyük bir servet sağlayan Rus işadamları için mutlak bir çekim noktası haline geldi.”
‘Daha yapılacak çok şey var’
Grieve, “(Ruslar) İngiltere’yi ‘iş ve yatırım yapmak için çok iyi bir yer ve çoğu durumda yaşamak ve hatta çocuklarını eğitmek için de çok hoş bir yer’ olarak gördüler” diye ekliyor.
“Bu insanların çoğunun Rus devleti ile çok yakın ilişkiler içinde olduğu açıktı.”
Yolsuzlukla mücadele baskı grubu Uluslararası Şeffaflık Örgütü, Londra’da, yolsuzluğa karışmakla suçlanan veya Kremlin ile bağlantılı olan Rusların sahip olduğu 1,5 milyar sterlinlik (1,8 milyar avro) mülk tespit etti.
Örgüt ayrıca, İngiltere’de veya denizaşırı topraklarında kayıtlı olan ve 82 milyar sterlinlik kara para aklama veya yolsuzluk olaylarına karışmış Rus parasını içeren 2.000’den fazla şirketi de tespit etti.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, İngiliz bankalarının, hukuk firmalarının ve muhasebe şirketlerinin – bilerek ya da bilmeyerek – suç ortaklığına dikkat çekti.
Londra geçen ay “altın vize” vermeyi durduracağını duyurdu ve yaptırımların hedef aldığı kişilerin listesini Vladimir Putin hükümetine yakın yaklaşık 15 Rus’u kapsayacak şekilde genişletti.
Başbakan Boris Johnson Pazartesi günü, bireysel yaptırımlar konusunda “yapılacak daha çok şey” olduğu konusunda güvence verdi.
Parlamentoya sunulan bir yasa tasarısı da, mülk sahiplerinin gerçek kimliklerinin açıklanmasını zorunlu hale getirerek kara para aklamak için kullanılmasını önlemeyi amaçlıyor, yani artık bir şirketin arkasına “gizlenemeyecekler”.
Oligarkların hizmetinde
Grieve, oligarkların varlıklarının dondurulmasının ve seyahat yasaklarının Londra şehrine “ağır hasar vereceğini”, ancak “İngiltere’nin dünyanın her yerinden para yatırımlarını ve yatırım yapmak isteyen insanları cezbetmeye” devam edeceğini belirtiyor.
Birleşik Krallık finans sektörü, zaten kirli para akışını kontrol etmek için tasarlanmış yasalara tabiydi, ancak kısmen hükümetin mali suç birimlerindeki kaynak eksikliği nedeniyle, bunlar yetersiz şekilde uygulanıyordu.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün İngiltere’deki soruşturma bölümü başkanı Ben Cowdock’a göre, “Yeni önlem paketi”, özellikle “İngiltere’de gizli denizaşırı şirketler tarafından tutulan yaklaşık 90.000 mülkün sahibinin açığa kavuşturulmasında” çok etkili olma potansiyeline sahip.
Ancak tedbirlerin “etkili uygulanması için yeterince kaynak sağlanması” gerektiğini de sözlerine ekliyor.
2019 Uluslararası Şeffaflık Örgütü raporuna göre, Birleşik Krallık’a yatırılan servetlerin kaynağı büyük ölçüde Rusya olsa da, Ukrayna, Çin ve Nijerya’dan da yatırımlar geliyor.
Konuyla ilgili bir kitabın yazarı olan Oliver Bullough, “İngiltere, İmparatorluğun sona ermesinden bu yana kendisini dünyanın en zengin insanlarına ve şirketlerine hizmet etmeye adadı ve bunların bazılarının Rus olması harika” diyor.
Gelecek hafta çıkacak olan Butler to the World: How Britain Became the Servant of Tycoons, Tax Dodgers, Kleptocrats and Criminals (Dünyanın Kahyası: İngiltere Nasıl Kodamanların, Vergi Kaçakçılarının, Kleptokratların ve Suçluların Hizmetkârı Oldu?) adlı kitabın yazarı Bullough, “Bu yatırımlar başka bir ülkeden geliyorlarsa, bu da harika,” diye ekliyor.
Bullough, son zamanlardaki tedbirlere rağmen, “hiç bir bir oligarktan para almamamız gerektiğine dair bir farkındalık yok gibi görünüyor” diyor.
“Gerçekten herhangi bir yaptırım yok. Dolayısıyla şu an için durum çok umut kırıcı.”
Olivier DEVOS ve Pauline FROISSART, Agence France Presse muhabirleridir.
Bu makale Yahoo News’de yayınlanan İngilizce orijinalinden Türkçeye çevrilmiştir.
Çeviren: Irmak Gümüşbaş
