Küresel Güç Atlası l Sağlık

Pandemi halk sağlığını bir jeopolitik rekabet arenasına dönüştürdü. Bazı ülkeler artık tıbbi malzeme üretme veya satın alma kapasiteleri konusunda daha stratejik bir bakış açısına sahip olacak ve bunu bir dış politika aracı olarak kullanacak.

Anthony Dworkin /Kıdemli Politika Araştırmacısı

Bir devletin birinci sorumluluğu, vatandaşlarının canını ve güvenliğini korumaktır. Covid-19 pandemisi bu taahhüdün halk sağlığı boyutunu küresel siyasetin ön saflarına taşıdı. Virüs, insanların hızlı hareketi yoluyla küresel birbirine bağlılığın son derece bulaşıcı bir hastalığa karşı olağanüstü savunmasızlık yaratabileceğini gösterdi. Covid-19, diğer tüm siyasi kaygıları ve sistemik rekabeti yoğunlaştıran ülkeleri gölgede bıraktığından, hükümetlerin halk sağlığına yaklaşımı, etkinliklerinin temel bir göstergesi haline geldi. Daha da önemlisi, salgın, ülkelerin olağanüstü güç elde etmek için tıbbi ürünlerin üretim ve dağıtımını nasıl kötüye kullanabileceğini açıkça ortaya koydu.

Bu her şeyden önce aşılar için geçerlidir. 2020 baharında kişisel koruyucu donanımlar (KKD) edinme mücadelesi, tıbbi ürünler için yaşanacak acımasız uluslararası rekabetin habercisiydi. Ancak aşıların geliştirilmesi, covid-19 tehdidini azaltmak, hastalık oranlarını düşürmek ve ekonomik faaliyetin normale dönmesini sağlamak için ilk gerçek fırsatı sundu. Bu, tarihte ilk kez, tüm hükümetlerin ülkelerindeki her yetişkine uygulamak üzere yeni bir tıbbi ürünü tedarik etme konusunda hayati bir çıkarı bulunuyordu.

Covid-19’un dolaşımda kalacağı neredeyse kesin ve gelecekte ortaya çıkması muhtemel başka pandemilerle sağlık, ulusal güvenlik ve gücün bileşenlerinden biri olarak yerini koruyacak. Ülkeler artık tıbbi malzeme üretme veya satın alma kapasiteleri konusunda daha stratejik bakış açısı geliştirecekler. Bazıları da bu kapasiteyi bir dış politika aracı olarak kullanacak. Salgın sırasında ülkeler, ilişkileri güçlendirmek, dost ülkelerin dezavantajlı duruma düşmesini önlemek veya daha doğrudan faydalar elde etmek için ortaklarına tıbbi ürün sağlamaktan yararlanmaya çalıştı. Bazı durumlarda, devletler stratejik hedeflerini ilerletmek için tıbbi ürünleri alıkoymakla tehdit ettiler. Ancak hepsinden önemlisi, güçlü ülkeler, ihracat kısıtlamaları veya tedarikçilerle tercihli anlaşmalar dahil olmak üzere aşılara ve diğer ürünlere erişimi güvence altına almaya çalıştılar.

Sağlık ve ulusal itibar

Jeopolitik rekabetin altında farklı sistemik modeller arasındaki çekişmenin yattığı bir zamanda, ülkelerin pandemiyle mücadele biçimlerinin uluslararası güvenilirlik ve prestijleri üzerinde etkisi oldu. Farklı ülkelerde kaç vaka ve ölümün meydana geldiğini belirleyen çeşitli faktörler, covid-19 ile mücadeledeki başarıyı belirli bir sosyo-politik sistemle eşitlemeyi zorlaştırıyor (bakınız: Kültür makalesindeki Harita 4). Bununla birlikte, bazı kalıplar ve göze çarpan bireysel durumlar gözlemlenebilir.

Şimdiye kadar, kişi başına ölümlerin en kötü olduğu bölgeler Latin Amerika ile doğu ve güneydoğu Avrupa olmuştur (bkz: Harita 1). Hastalığın etkisini azaltmada en etkili olanlar Doğu Asya, Güneydoğu Asya ve Avustralasya’dır. Çin, Covid-19’a verdiği yanıtı ulusal bir itibar meselesi olarak ele alma konusunda özellikle dikkatli davrandı, virüsün kökenine ilişkin soruşturmaları sınırlandırdı ve sıklıkla ülkeye denizaşırı ülkelerden ulaşmış olabileceğini öne sürdü ve aynı zamanda krizi kontrol altına almadaki başarısını övdü. Ancak diğer Asya ülkeleri de iyi iş çıkardı: en önemli ders, devlet kontrolünün değil, önceki salgınlardan elde edilen deneyimlerin – hazırlıklı olma ve sorumluluğun faydaları hakkında görünüyor. Yetkililere ve tıbbi tavsiyeye, özellikle de aşılara duyulan güven de bazı durumlarda rol oynuyor gibi görünmektedir (bkz: Harita 2). Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ölüm oranları, nüfus yoğunluğuna göre yüksekti ve aşıların yaygın olarak sunulmasından bu yana, aşılara karşı yaygın direnç nedeniyle yükselmeye devam etti. Böylelikle, Covid-19, Doğu Asya’nın etkisinin arttığı ve ABD’nin gerilediği fikrine güvenilirlik katıyor gibi görünüyor.

Sağlık Haritası 1 l Covid-19’un etkisi

Toplam can kaybı l Milyon kişi başına kümülatif Covid-19 ölümü (22 Eylül 2021 itibarıyla)

Sağlık Haritası 2 l Tıbbi otoritelere güven

Aşı güvenliği ve hükümet sağlık tavsiyesi üzerine görüşler (2018)

Tıbbi otoritelere güven l Aşı güvenliği ve hükümet sağlık tavsiyeleri üzerine görüşler (2018)

Tıbbi ürünlere erişim mücadelesi

Pandemi öncesinde çoğu hükümetin bunu neredeyse yalnızca bir piyasa verimliliği sorunu olarak ele alması gerçeğinden bekleneceği üzere, tıbbi ürünlerin üretimi belirli ülkelerde yüksek oranda yoğunlaşmıştır. Sağlığı ulusal güvenlik meselesi olarak görmeye doğru kayış, bazı hükümetleri üretimi kendi ülkelerinde yapmak veya üretim hatlarının çeşitlendirilmesini sağlamak üzere yeniden düşünmeye sevk etti. Avrupa Birliği’nin Avrupa İçin 2020 Yeni Sanayi Stratejisi, “tıbbi ürünlere ve ilaçlara erişimin, bugünün dünyasında Avrupa’nın güvenliği ve özerkliği için çok önemli olduğunu” belirtiyor. Nisan 2020’de, o zamanki ABD başkanlık ticaret danışmanı Peter Navarro şunları söyledi: “Hayati ilaçlarımız ve karşı önlemlerimiz için bir daha asla dünyanın geri kalanına bağımlı olmak zorunda kalmayacağız”.

Covid-19 vurduğunda, küresel KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) yetersizliği, bazı ülkelerin aniden sağlık çalışanlarının ve daha genel olarak vatandaşlarının hayatlarını koruma araçlarından yoksun kalması anlamına geliyordu. Çin, diğer gelişmiş ekonomiler tarafından ithal edilen küresel KKD arzına hâkimdir (bkz: Harita 3). 2019’da ülke, Avrupa tarafından ithal edilen KKD’nin yüzde 50’sinin ve ABD tarafından ithal edilen KKD’nin yüzde 47’sinin kaynağıydı – Avrupa’ya ithal edilen maske ve solunum cihazlarının yüzde 67’si ve ABD’ye ithal edilenlerin yüzde 72’si de buna dahildir. Pandeminin ilk aylarında, Hubei eyaletinin karantina altına alınması ve Çin’in kendisi için acil KKD ihtiyaç duyması nedeniyle ülkenin ihracatı önemli ölçüde düştü; Çin’de fabrikaları olan bazı üreticiler, hükümetin üretimlerine el koyduğunu belirttiler.

Sağlık Haritası 3 l Ulusal ihtiyaçların ilk sıraya konulması

Pandemi sırasında tıbbi ürünlerde geçici ihracat önlemleri

Pandemi yayıldıkça, önce bazı AB üye ülkeleri ve ardından bir bütün olarak AB dahil olmak üzere diğer ülkeler KKD’ye ihracat kısıtlamaları getirdi. ABD ayrıca ihracat kısıtlamaları da getirdi. Çin, üretimi artırıp virüsü kendi ülkesinde kontrol altına aldıktan sonra, KKD ihracatı arttı. Çin, yardımseverliğini vurgulamanın bir yolu olarak ihracatı ve özellikle maske ve diğer koruyucu ekipman bağışlarını kullandı: Pekin, Etiyopya ve Macaristan da dahil olmak üzere stratejik amaçlarla etkilemek istediği ülkelere ve ihtiyacı olan ülkelere KKD bağışladı. Çin gönderilerinin alıcıları genellikle onlar için kamuoyuna şükranlarını sundular; Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Çin’in “Sırbistan vatandaşlarıyla kardeşçe ilgilendiğinden” bahsetti.

Pandemi, ülkelerin dikkatini diğer önemli tıbbi ürünlerin tedarikindeki potansiyel bağımlılıklarına da çekmiştir. AB, yarı iletkenler ve lityum iyon piller gibi ürünlerin yanı sıra aktif farmasötik bileşenlerini (API’ler) stratejik bir alan olarak ilan etti. Çin ve Hindistan, özellikle düşük maliyetli jenerik ilaçlar olmak üzere, ilaç üretiminde başı çekiyorlar. 2015’te Avrupa, değer bazında küresel API üretiminin yüzde 24’ünü gerçekleştiriyordu. Küresel API üretiminin yüzde altmışaltısı Asya-Pasifik’te (başlıca Hindistan ve Çin), yüzde 3’ü Kuzey Amerika’da ve yüzde 7’si dünyanın geri kalanında gerçekleşti. AB – neredeyse tamamı Çin (yüzde 45), ABD, Birleşik Krallık, Endonezya ve Hindistan’dan olmak üzere – hacim olarak kullandığı API’lerin yüzde 53’ünü ithal etti.

ABD, 2021 itibariyle ABD pazarına API tedarik eden üreticilerin yalnızca yüzde 27’sinin ülke içinde yer almasıyla Avrupa’dan ithalata daha bağımlıdır; buna karşılık, bu üreticilerin yüzde 25’i AB’de, yüzde 19’u Hindistan’da ve yüzde 13’ü Çin’de bulunuyor (bkz: Harita 4). Jenerik ilaçlar söz konusu olduğunda, AB ve ABD üretiminin payı daha düşüktür: üretim tesislerinin yüzde 29’u Hindistan’da, yüzde 27’si AB’de, yüzde 16’sı Çin’de ve yüzde 13’ü ABD’dedir. İlaç tedarik zincirlerinin karmaşık karşılıklı bağımlılığının hükümetlerin onları silah haline getirmesini engelleyip engellemeyeceği belli değil, ancak zengin ülkeler bu alandaki güvenlik açıklarını dikkatle değerlendiriyor.

Sağlık Haritası 4 l ABD tıbbi bağımlılığı

ABD’de kullanılan aktif farmasötik bileşenlerinin kaynağı

Aşılar

Normalde bir yılda dünya çapında 4 milyar doz aşı üretilmektedir. Covid-19 aşılarının geliştirilmesi, aşı üretiminde çarpıcı bir artışa yol açtı: 2021’de tek başına yaklaşık 12 milyar doz Covid-19 aşısının üretilmesi muhtemeldir. Küresel aşı üretimine – bazı bilim adamlarının “aşı kulübü” olarak tanımladığı – küçük bir grup ülke hakimdir. Bruegel tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, pandemiden önce AB’nin dünyanın en büyük aşı üreticisi olduğunu ve onu Hindistan’ın yakından takip ettiğini gösteriyor. Çin ve ABD, büyük üreticiler listesini tamamlıyor ve Endonezya, Güney Kore, Japonya ve Rusya’da da önemli üretim gerçekleşiyor. AB ve ABD, çoğunlukla yüksek gelirli ülkelere ihracat yaparken, Hindistan  – büyük ölçüde lisans altında düşük maliyetle üretilen aşılarla –  düşük gelirli ülkelere yapılan satışlara hakim oldu. Çin’in ihracatı dikkate değer değildi.

Covid-19’un ortaya çıkışı bu resmi kökten değiştirdi. Covid-19 söz konusu olduğunda Çin, açık ara küresel lider olmak için üretimini büyük ölçüde artırdı ve ABD ikinci en büyük üretici haline geldi, ardından AB, Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri (bkz: Harita 5) geliyordu. Bununla birlikte, her ülke veya bölgede üretilen aşılar arasında belirgin bir fark vardır: ABD ve AB, kullanımı onaylanmış tek mRNA aşılarını ürettiler – bunlar, Covid-19’a karşı en etkili aşılar olarak öne çıktılar. AB ve Birleşik Krallık, Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmalara dayanan ve İngiliz-İsveçli firma AstraZeneca tarafından üretilen ve mRNA aşılarından daha ucuz ve daha kolay taşınabilir olan en önemli viral vektör aşısını üretti. Aynı teknik Hindistan’da sözleşme kapsamında kullanılmıştır. Rusya’nın Sputnik V aşısı da viral vektör teknolojisine dayanıyor. Çin, Sinopharm ve Sinovac dahil olmak üzere inaktif virüs aşıları üretmeye odaklandı.

Sağlık Haritası 5 l Aşı üreten ülkeler

Aşı üretimi ve ihracatı (22 eylül 2021 itibariyle)

Pandemi öncesi modellerden daha da belirgin bir değişiklikle, Çin şimdi aşı ihracatında lider ve onu AB izliyor. ABD ve Hindistan, üretiminin büyük kısmını devletin satın almasıyla, daha az sayıda doz ihraç etti.

Hedefe göre ihracat pazarları da önemli bir şekilde bölümleniyor. AB’deki üreticiler daha zengin ülkelere daha yüksek oranda doz ihraç ederken, Çin gelişmekte olan dünyaya daha fazla ihracat yaptı (bkz: Harita 6). Küresel üretim, tedarik ve ihracat kalıpları, Afrika ve Orta Doğu’nun özellikle dezavantajlı olduğu, aşıların çarpıcı bir şekilde eşitsiz dağılımını yansıtıyor (bkz: Harita 7).

Sağlık Haritası 6

Küresel aşı pazarı l Çin’de üretilen covid-19 aşılarının ihracat destinasyonları

Sağlık Haritası 7

Aşı üretimi ve dağıtımının jeopolitiğini anlamanın en kolay yolu, önde gelen güçlerin farklı yaklaşımlarını karşılaştırmaktır. Bu yaklaşımları aşağıdaki beş kategoriye ayırabiliriz.

Endüstriyel stratejistler: ABD ve İngiltere

ABD, aşı çalışmalarının başlangıcından itibaren üretim sürecinin tüm kısımlarını ele almak üzere tasarlanmış bir endüstriyel strateji izlemiştir. Warp Speed ​​Operasyonunda, ABD hükümeti üretimi hızla büyütmek için aşı tedarik zincirinin tamamına büyük yatırımlar yaptı ve şirketler arasındaki işbirliğini teşvik etmek için piyasaya müdahale etti. İngiliz hükümeti de benzer bir şey yaptı ve Oxford’da geliştirilen aşı için Birleşik Krallık’ta bir üretim tedarik zinciri geliştirmek üzere AstraZeneca ile yakın işbirliği içinde çalıştı. Her iki ülke de bu stratejik yaklaşımı kendi nüfusları için malzeme tedarik etmek üzere kullandı ve vatandaşlarının erken aşılanmasında küresel lider oldu. ABD aşı hamlesinin ilk aylarında neredeyse hiç aşı ihraç etmedi, ancak Warp Speed ​​Operasyonunun başarısı, son aylarda dünyanın geri kalanına aşı bağışı konusunda öne çıkmasını sağladı – ve önümüzdeki yıl daha fazla doz dağıtmaya hazırlar (bkz: Harita 8).

Sağlık Haritası 8 l Fazla aşı stoğu

Öngörülen fazla aşı dozları

ABD, bağışlarının çoğunun COVAX küresel dağıtım mekanizmasına gideceğini duyurdu, ancak aşı bağışlarını stratejik ortaklarına da yönlendirdi: ülke Haziran 2021’de Tayvan’a 2,5 milyon doz aşı gönderdi ve komşu Meksika’ya ve Kanada’ya da bağışlarda bulundu (bkz: Harita 9). ABD ayrıca Dörtlü girişimin bir parçası olarak Hint-Pasifik’e yapılan aşı bağışlarını finanse etme sözü verdi. Başkan Joe Biden’in en etkili aşılardan oluşan bir “cephane” dediği şeyi oluşturmadaki başarısı sayesinde ülke, dünyanın Covid-19’a karşı mücadelesinin şartlarını belirlemek ve virüsle mücadelenin siyasi anlaşmazlıklar yüzünden engellenmesi sonucunda yaşanan itibar kaybını dengelemek yönünde konumunu sağlamlaştırdı.

Sağlık Haritası 9 l Aşı bağışları

Bağışlanan aşı dozlarının kaynakları ve destinasyonları

Pazar şampiyonu: Avrupa Birligi

ABD’den farklı olarak AB, başlangıçta Covid-19 aşılarının tedarikine her zamanki gibi mesafeli  bir süreçle yaklaştı, AB merkezli ilaç şirketleriyle sözleşmeler müzakere etti ve ABD ve İngiltere’ye kıyasla nispeten küçük bir bütçe ayırdı. Sonuç olarak, bu firmalar diğer sözleşmelerin yanı sıra AB ile olan sözleşmelerini de yerine getirdiler ve başta zengin ülkelere olmak üzere doz ihraç etmeye devam ettiler. Bununla birlikte, üretim sorunlarının doz açığına yol açmasının ardından, AB bir ihracat bildirim prosedürü başlattı ve İtalya, Avustralya’ya yönelik aşı sevkiyatını engelledi. Avrupa’ya aşı teslimatlarının yavaşlığından dolayı artan kamuoyu hoşnutsuzluğu karşısında, AB daha stratejik bir yaklaşıma yöneldi. 2021 ortalarına gelindiğinde, blok nüfusunun büyük bir bölümünü aşılamış ve üçüncü ülkelere doz bağışında bulunmaya başlamıştı. AB, bağışlarının büyük bir bölümünü COVAX’ın yanı sıra özellikle Batı Balkanlar bölgesindeki ortaklarına yönlendirdi.

Dışa dönük otoriterler: Çin ve Rusya

Çin, aşı üretimini artırmada büyük başarı elde etti. Ve, sıkı kısıtlayıcı önlemler yoluyla yurt içinde Covid-19’u kontrol altına aldığından, ülke 1 milyardan fazla aşı dozu ihraç edip bağışlayabildi (Eylül 2021 sonu itibariyle). Çin, gelişmekte olan dünyanın önde gelen aşı tedarikçisi olarak yükseldi ve satışlarını, küresel zorlukların üstesinden gelmek konusunda ne kadar sorumlu davrandığının reklamını yapmak için kullandı. Ülke ayrıca ihracat ve bağışları Batı Balkanlar da dâhil olmak üzere stratejik ilgi alanlarına yönlendirdi ve AB’den gelen tedariklerdeki gecikmelerden yararlandı. Çin, bu ihracat ve bağışları Kuşak ve Yol Girişimi’ndeki ortaklarına yoğunlaştırdı. Ayrıca Çin’in siyasi amaçlarla ihracatı durdurmakla tehdit ettiği iddia ediliyor: 2021’de Ukrayna, Pekin’in ülkeye söz verdiği aşı ihracatını engelleyebileceği konusunda uyarmasının ardından BM İnsan Hakları Konseyi’nde Sincan’la ilgili bir açıklamaya verdiği desteği geri çekti.

Bununla birlikte, Çin aşılarının daha düşük etkinliği, Çin’in diplomatik başarısını baltaladı. Çin aşılarına büyük ölçüde bağımlı olan Latin Amerika ülkeleri, aşı kampanyalarının son aşamalarında bile önemli can kayıpları yaşamaya devam etti. Güneydoğu Asya’da ülkeler, eski aşılar Covid-19’un delta varyantına karşı yetersiz kaldıktan sonra Çin aşılarından Batılı aşılara yöneldi.

Rusya, aşının uluslararası bir etki aracı olarak kullanılmasına büyük önem vererek, ürüne Sovyet döneminin bir bilimsel zaferinin adını verdi ve dünya çapında pazarladı. Bir Rus yetkili, ülkenin 2021’de dünya nüfusunun yüzde 10’unu aşılamayı planladığını söyledi. Ancak şu ana kadar Rusya’nın çabaları vaatlerinin çok gerisinde kaldı. Latin Amerika‘dan Güneydoğu Asya‘ya kadar her yerde Sputnik V için sipariş veren ülkeler, Rusya’nın yumuşak güç kampanyasını baltalayan büyük gecikmelerle karşı karşıya kaldı.

Lisans devi: Hindistan

Pandemiden önce Hindistan, gelişmiş ekonomiler dışında, özellikle de ilaç devi Hindistan Serum Enstitüsü (SII) aracılığıyla lider aşı üreticisi konumuna zaten oturmuştu. Bunun sonucunda Hindistan, SII’de lisanslı olarak Covid-19 aşıları – özellikle AstraZeneca aşısı – üretmeye hızla başlayabildi. Hindistan, bu nispeten ucuz ve nakliyesi kolay aşıyı düşük bir maliyetle üreterek dünyanın eczanesi olmayı hedefledi – COVAX tarafından sipariş edilen dozların çoğunu sağlaması gerekiyordu. Buna ek olarak Hindistan, bölgesel nüfuzunu artırma çabasının bir parçası olarak Nepal, Bangladeş, Sri Lanka ve Myanmar gibi komşularına aşı bağışı yapmak için bir program başlattı. Bununla birlikte, ülke içindeki Covid-19 vakalarındaki yıkıcı artış, Hindistan’ın ihracatı kısıtlamasına, COVAX’ı sarsmasına ve bölgede Çin aşılarına yer açılmasına neden oldu. Arjantin ve Güney Kore, önemli fason üretim kapasitesine sahip diğer ülkeler arasındadır.

Gelecek vaad eden üreticiler: Ruanda, Senegal ve Güney Afrika

Gelişmekte olan dünyanın aşı dozlarının yetersizliği, küresel üretimi artırmanın en iyi yolu hakkında yoğun bir tartışmaya yol açtı. Güney Afrika, büyük ölçüde başka yerlerden yapılan ithalat ve bağışlara bağımlı bir kıta olan Afrika’da önemli bir aşı üretim kapasitesi oluşturma çabalarına öncülük ediyor. Güney Afrika ve Hindistan, Covid-19 ile ilgili tıbbi ürünlerden fikri mülkiyet korumasını kaldırmaya yönelik bir kampanyanın ön saflarında yer alıyor. Güney Afrika’daki birkaç firma Batılı üreticilerle lisans anlaşmaları yapmak için girişimde bulunurken, ülkedeki iki şirket bir mRNA teknoloji transfer merkezi kurdu. AB, Afrika’da aşı üretimini artırmak için 1 milyar euro destek sözü verdi. Alman firması BioNTech, Ruanda ve Senegal’deki tesislerde aşı üretmeyi kabul etti. Bununla birlikte, şimdiye kadar, gelişmiş dünyanın dışındaki birçok aşı üretim yeri başka yerlerde üretilen aktif maddeleri işleyerek yalnızca “doldurma ve paketleme” işlemleriyle meşgul (bakınız: Harita 10). Bu durum, yatırım yapılan ülkelerin bu şekilde edindiği bağımsız gücü sınırlamakta.

Sağlık Haritası 10

Aşı uzmanlığı l Aşılar için teknolojiye, doldurma ve paketleme kapasitesine sahip ülkeler

Ülke başına aşı üretim kapasitesi (2021)

Aşı üretiminin artması ve zengin dünyadaki birçok insanın aşılanmasıyla birlikte, düşük gelirli ülkeler için aşılara erişimin nasıl artırılacağı konusunda hararetli bir tartışma sürüyor. Aşı bağışlarına çok dikkat çekildi, ancak küresel sağlık savunucuları, şirketleri gelişmekte olan ülkelerde üretim tesisleri kurmaya – veya daha da iyisi, yerel üreticilere teknoloji ve uzmanlık transfer etmeye – çağırıyorlar. Bu tür bilgi transferleri, yalnızca orta vadede aşı üretimini artırmaya yardımcı olmakla kalmayacak, aynı zamanda küresel sağlıkta eşit olmayan güç dağılımını da düzeltmeye başlayacaktır.

Anthony Dworkin, Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nde kıdemli politika uzmanıdır. Örgütün insan hakları, demokrasi ve adalet alanlarındaki çalışmalarını yönetmektedir. Dworkin, diğer konuların yanı sıra, terörle mücadele için Avrupa ve ABD çerçeveleri, Avrupa Birliği’nin insan hakları stratejisi ve kitlesel vahşete uluslararası tepkide adalet arayışı üzerine araştırmalar yürüttü ve yazılar yazdı.

Bu makale The Power Atlas’ta yayınlanan İngilizce orijinalinden Türkçeye çevrilmiştir.

Çeviren: Irmak Gümüşbaş