“Özgürlük hiçbir zaman verili değildir, her zaman tehdit altındadır. Mutlak belirlilik, her defasında da, özgürlük yoksunluğudur.”[1]
Tesadüf olamaz… Önce muhalif kadın gazetecileri, CHP’li kadın siyasetçileri vb. aralarında “paylaştılar”! İslâmî savaş kurallarına göre öyledir ya: Düşmanın kadınları “savaş ganimeti” sayılır ve evli olanlar dâhil, Müslüman savaşçıya helâldir!
Değil mi ki Kur’an’ın Nisa suresinin 24. ayeti evli kadınlarla evlenmeyi yasaklarken cariyeleri bundan muaf tutmakta… Hele ki bu ayetin Huneyn seferinden galip çıkan Muhammed Peygamber yandaşlarının esir düşen evli kadınları ne yapacaklarını tartışırken nüzul olduğu düşünülünce[2]…
Referansları “Kara Kaplı” olunca, kim tutar ki onları! Ne de olsa, kendi anlam dünyalarında, kendi “hakikât rejim”lerinde, kendi sanrılı “gerçeklik” algılarında bir “gaza”dan, müşriklere, münafıklara, giderek “kafirlere” karşı yürüttükleri bir gazadan galip çıkmışlar; “laikler”in bütün kalelerini bir bir düşürmüşler; sancaklarını diyar-ı küffarın bağrına dikmişler ve ülkeyi (yeniden) İslâmlaştırma savaşımında büyük merhaleler kat etmişlerdi.
Bunları yaparken dünyalıklarını da fena sayılmayacak miktarlarda doğrultmuşlardı üstelik; ülkenin politik, ekonomik, toplumsal kültürel yaşamında, bütün kritik kurumlarında, ana akım medyada, sosyal medyada onlar vardı. Onbeş yıl önce Anadolu’nun ücra bir kasabasında züccaciyecilik yapan biri, bugün ‘Forbes’un en zenginler sıralamasında yer alıyor!
Bir diğeri odacılıktan daire müdürlüğüne baş döndürücü bir hızla yükseliyor, bir başkası hiç ilgisi olmadığı alanlarda üç-dört müsteşarlık maaşını cebe indiriyor!
Öteki de lisansüstü öğrenimini iki-üç yılda tamamlamayıp doğrudan üniversitede öğretim kadrosuna atanıyordu!
TV ekranlarından silahlı olduklarını göğüslerini gere gere pervasızca teşhir edecek, sosyal medyadan ellerinde tam otomatikli fotoğraflarını paylaşacak kıvama gelmişlerdi…
Yine de kendilerinden tam emin oldukları söylenemez. En küçük bir kıpırtıda, en duyulmaz bir fısıltıda bütün sinirleri ayağa kalkıyor, teyakkuza geçiyorlar. “Karşı” tarafın söz söylemesine tahammülleri yok, paranoyak iç dünyalarında bir basın açıklamasını “darbe” girişimine, ekonominin kötü gittiğine dair bir eleştiri “bizi yıkmak isteyen dış güçler”e, en tenha protesto gösterisini “Soros’cu komplo”ya mal etmekte üstlerine yok. Ya da iktidarlarını ancak bir “korku krallığı” yaratarak sürdürebileceklerinin bilincindeler. “Cumhurbaşkanı’na hakaret”ten içeri atılma yaşı 14-15’lere düştü.
Nedeni ne olursa olsun, hedeflerinde öncelikle kadınlar var. En az Haziran 2013’den bu yana… Ama örnekler için o tarihlere dek gitmeye gerek yok: Aktroller’in loş dünyalarında küçük bir gezinti, yetiyor!
Dediğim gibi, muhalif kadın siyasetçi ve gazetecileri aralarında paylaşanlar mı istersiniz?!
Başak Demirtaş için yakası açılmadık tweet’ler atanlar mı?!
Pınar Aydınlar’ı (ve çocuklarını) sosyal medyadan tehdit eden çakma “özel harekâtçılar” mı?!
Gülfer Akkaya’ya musallat olanlar mı?!
Ya da hırsız gibi Eren Keskin’in evine girip tehdit mesajı bırakanlar mı?!
Kadınların dik duruşundan, bağımsız irade ve kişilikleriyle davranmasından, mücadele etmesinden hiç mi hiç haz etmiyorlar. En “light”ından en “radikal”ine: polis panzerinin üzerine çıkan kadın eylemciden “Kız mıdır, kadın mıdır” diye söz edeninden, “kadının fıtratında kölelik var,” diyenine…
Bir IŞİD’li için en büyük kâbusun bir kadın direnişçinin elinden ölmek olduğu; böyle bir durumda “şehit” sayılmayıp, “cennete gidemeyeceği”ni düşündüğü[3] göz önünde bulundurulduğunda; kendi yaşamı konusunda kendi başına karar verebilen, itiraz eden, başkaldıran kadınların siyasal İslâmcı zihniyette nasıl bir “kara delik” oluşturduğunu kavramak kolaylaşır.
İşin ilginç (ama tiksindirici bir ilginçlik bu) yanı, itiraz eden, başkaldıran, dik duruşlu bir kadın gördüklerinde akıllarına ilk gelen “silah”ın, cinsel organları olması…
Erkek muhaliflere yaptıkları gibi “asarız, keseriz, hapse atarız, süründürürüz, vb.”ne müracaat etmiyorlar, örneğin…
İktidarlarına karşı sesini yükselten kadınlar karşısında tek meydan okumaları, onları tacizle, tecavüzle tehdit etmek…
Karşısındakini “denk” saymayan, aşağılayıcı, küçümseyici, şişkin eril ego’dan kaynaklanan bir tehdit…
Ama derinliklerine gittiğinizde bir korkuyu, bir fobiyi de açığa vurmuyor değil. Neval Saadavi’nin, Fatima Mernissi’nin (Fatna Ait Sabah) yapıtlarında[4] çarpıcı bir biçimde analiz ettikleri fobi: Kadın cinselliğinden, ona yenik ya da küçük düşmekten, kendi yetersizliklerinden duyulan ölesiye korku; şişirilmiş “eril imge”nin hakkını verememek kaygısı…
Bu “kompleks”in adını koymayı psikanalistlere bırakıp devam edelim: Siyasal İslâm’ın duygusal karmaşasındaki bu korku ve kaygılar gündelik, kamusal yaşamımıza damgasını vurur hâle geldikçe, yaşam bizler için daha çekilmezleşiyor.
Kadınları mecbur kalmadıkça çalışmamaları gereken, çalıştıklarında da ancak ucuz emek deposu olarak gören, ama esas işlevleri çocuk doğurmak, onları yetiştirmek, kocaya hizmet olan dört duvar arası varlıkları olarak kodlayan ezber, bağımsız kişiliğini ve itiraz hakkını korumada ısrarcı kadınlarla karşılaştığında bozuluyor. Bozuldukça da bildiği tek savaş kalıbına sığınıyor: “cihad”.
“Biz”in “ötekiler”e karşı topyekûn savaşının kurallarını belirleyen yegâne “arketip”. Tasarruflarına ilişkin her türlü eleştiriyi bu “arketip”in kalıplarına itmelerinin nedeni bu: 8 Mart’taki gece yürüyüşünde ıslıklı protesto gerçekleştiren kadınları “ezanı ıslıkladılar” diye “şeytanlaştırmaları”, örneğin…
İçinde olduğumuz mücadele eğer “biz” Müslümanların “müşrikler”e karşı savaşıysa ve nihai hedefimiz bu ülkede yeniden İslâm’ın hükümranlığını sağlamak ise, o zaman her kazanımımızı bir mevzi, her “yendiğimiz”i savaş esiri olarak görebiliriz, “Kara Kaplı”ya göre. Dikkat, “yurttaş” değil, “savaş esiri”.
Nihayetinde “yurttaş”ın Anayasa vb. ile güvence altına alınmış “haklar”ı vardır, değil mi? Oysa “savaş esiri”ni dilediğinizce hapse atabilir, yargı önüne çıkarmadan yıllarca içeride tutabilir, itiraz etmeye, örneğin “protesto gösterisi” yapmaya kalktığında yerlerde sürükleyebilir, kolunu-kafasını kırabilir, hatta kaybedebilirsiniz…
Ve kadınları… Onlar her türlü hizmetinize amade cariyelerdir. IŞİD’in köle pazarındaymış gibi aralarından bazılarını kendinize ayırabilir, içlerinden serkeş olanları en azından kuytu fantezilerinizde tecavüzle cezalandırabilir, fütursuzca mahremiyetlerine dalarak tehdit mesajları bırakabilirsiniz…
Böylelikle, çizgi-dışına çıkmaya cüret eden bütün kadınlara gözdağı verirken, bilinçleri “eh, dayak yediyse hak etmiştir; tacize, tecavüze uğradıysa kuyruk sallamıştır; güvenlik güçleri tarafından sokaklarda sürüklendiyse dizini kırıp evinde otursaydı” vasatındaki sıradan yığınların “sağduyusu”nu İslâmi referans çerçevesine oturtabilirsiniz.
“Muhafazakârlık” bir dünya trendi; köktendinci fantezilerden beslenen bir taassup iklimi, tüm coğrafyaları teslim alma uğraşında. Kapitalizm, batmakta olan gemisini kurtarabilmek adına, “siyasal doğruluk”u, “elitizm”i, “feminizm”i, “çokkültürcülük”ü, “hoşgörü”yü, velhasıl neoliberal yağmacılığını süslemek için kullandığı bütün safraları denize atmaya hazır olduğunu belli etti…
Bu yeni yönelişin hedefine oturtulan kadınlar, ister istemez, bir “varlık-yokluk mücadelesi” hâline gelen bir karşı-duruşun ön saflarına doğru çekiliyorlar. Bugün kapitalizme olduğu kadar, topyekûn gericiliğe karşı da yürütülen mücadelelere damgalarını vuruyorlar.
Telaşları, korkuları bundandır…
Akademisyen, antropolog, yazar, çevirmen, aktivist. 1956 yılında İstanbul’da doğdu. Üsküdar Amerikan Kız Lisesi’nden mezun olduktan sonra Fransa’ya giderek, üç yıl süresince Fransa’da dil ve Paris VII ve Paris Üniversitelerinde sosyoloji öğrenimi gördü. Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü’ne girdi. Mezun oldu. Uzun süre yayıncılık (Havass ve Süreç Yayınları) ve çevirmenlik yapan Özbudun; 1993 yılında, Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde yüksek lisans eğitimi görmeye başladı. 1995 yılında aynı bölümde araştırma görevlisi oldu. Doktorasını da aynı üniversitede verdi. İngilizce, Fransızca ve İspanyolca bilen Özbudun’un çok sayıda çeviri ve telif eseri bulunmaktadır. Telif eserlerinin çoğu Temel demirer ve diğer yazarlarla birlikte kaleme aldığı kolektif çalışmalardır.
N O T L A R
[*] Kaldıraç, No:228, Temmuz 2020…
[1] Theodor W. Adorno.
[2] “4168-) Ebu Sa’id radıyallahu anh anlatıyor: ‘Resûlullah aleyhissalatu vesselam Huneyn seferi sırasında Evtas’a bir ordu gönderdi. Ordu düşmanla karşılaştı ve çarpıştılar. Müslüman askerler onlara galebe çaldı, bir miktar kadını da esir etti. Resûlullah aleyhissalatu vesselam’ın Ashabından bir kısımları, ele geçirilen cariyelere teması, müşrik kocaları sebebiyle sanki günah addettiler. Bunun üzerine aziz ve celil olan Allah şu ayeti inzal buyurdu. (Mealen): ‘Evli kadınlarla evlenmeniz de haram kılındı. Maliki bulunduğunuz cariyeler müstesna…’ (Nisa 24). Yani ‘bunlar (esir aldıklarınız) iddetlerini doldurunca size helaldır.’” (Kaynak: Müslim, Rada’ 33, (1456); Tirmizi, Nikah 36, (1132); Ebu Davud, Nikah 45, (2155, 2157) Nesai, Nikah 59, (6, 110).)… https://hadisci.com/tirmizi-hadisleri-sayfa-85
[3] “IŞİD’linin PKK’li Kadın Korkusu”, Birgün, 19 Ağustos 2014… https://www.birgun.net/haber/isid-in-pkk-li-kadin-korkusu-67380
[4] Neval El Saadavi, Havva’nın Örtülü Yüzü, çev: Sibel Özbudun, Anahtar Kitaplar, İstanbul (1991); Fatna Ait Sabah (Fatima Mernissi), La femme dans l’inconscient musulmane, Editions Le Sycomore, Paris (1982).
