22 Ekim 2025, Çarşamba
  • Giriş Yap
  • Kayıt Ol
Görüş
  • Dünya
    • Tümü
    • ABD
    • Afrika
    • Asya
    • Avrupa
    • Kuzey Amerika
    • Latin Amerika
    • Orta Doğu
    nadir toprak elementleri

    Çin’in Nadir Maden Hamlesi: ABD Hegemonyasına Meydan Okuma

    ekonomik kriz

    Küresel Krizin Anatomisi: ABD Dış Politikası, Avrupa’nın Ekonomik Çöküşü ve Neo-Con’ların Savaş Çıkmazı

    siyasal siddet

    Siyasal Şiddetin Yeni Yüzü

    Küresel Savaşın Eşiğinde: ABD’nin Çin’e Karşı Savaş Hazırlıkları

    Küresel Savaşın Eşiğinde: ABD’nin Çin’e Karşı Savaş Hazırlıkları

    Dogal Gaz boru hatti Sibirya

    Primakov Üçgeni ve Nükleer Enerjinin Dönüştürücü Gücü

    askeri Tören_CIN

    Barışta Sivil, Savaşta Asker: Çin’in Çınlayan Gülleri

  • Ekonomi
    Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

    Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

    istanbul üniversitesi

    Neoliberalizm Üniversiteleri Ele Geçirdi: Öğrenciler Müşteri, Akademisyenler Taşeron

    Kredi karti bocrlanmasi

    Türkiye’de Kredi Kartlarının Krize Dönüşen Yükselişi

    Paranın İktidarı: Wall Street’in Altında Ezilen Emek

    Paranın İktidarı: Wall Street’in Altında Ezilen Emek

  • Politika
    sibel özbudun

    Nafile” Çabalar Ya Da İp(lerin)e Un Sermek(*)

    Sibel_özbudun

    Tarih Sıkıştırırken…[*]

    tükenmislik

    Kendinin CEO’su Olma Hilesi: Neoliberal Özgürlük Vaadi Neden Tükenmişlikle Sonuçlanıyor?

    sibel özbudun

    TARİH, TEORİ, BUGÜN

  • Kültür & Sanat
    • Tümü
    • Edebiyat
    • Sinema
    Cingeneler ve romanlar

    Görünmeyen Tarih: Çingenelerin Sürgün, Kölelik ve Kültürel Direniş Hikâyesi

    temel demirer

    Üsküdar’dan Öte”nin Şairleri(*)

    sibel özbudun

    Mahpustan Aşka Dair Dizeler[*]

    temel demirer

    Zirvedeki Kürsüdür Sahne(miz)

  • Opinion Internatıonal
    • Tümü
    • Culture
    • Economy
    • Philosophy
    • Politics
    • World
    the cyrpto crash

    The 2025 Crypto Crash: US Tariffs Trigger a $1 Trillion Meltdown

    Burnout and gigeconomy

    Burnout and the Entrepreneurial Self: Unmasking the Lie of ‘Maximum Autonomy’

    The Shocking Truth: How a 77% Infrastructure Cut Plunged Argentina Back Into Crisis

    The Shocking Truth: How a 77% Infrastructure Cut Plunged Argentina Back Into Crisis

    finande, debt and war

    The Zero-Sum Logic of War: How National Debt Becomes a Casus Belli

  • Gorüş TV
    humboldt

    Liyakatsız Bir Devletin Eğitim Reformlarıyla Yeniden Yapılandırılması: Wilhelm von Humboldt (2. Bölüm)

    humboldt

    Humboldt Kardeşler, Akademik Özgürlük ve Eğitim İdeali (1. Bölüm)

    Hüseyin Demirtaş

    Bir Askerin Gözüyle Rusya – Ukrayna Savaşı (2. Bölüm)

    Hüseyin Demirtaş

    Bir Askerin Gözüyle Rusya – Ukrayna Savaşı (1. Bölüm)

  • Görüş Podcast
    Ortadoğu’da Yeni Dönem: İran – İsrail Savaşı

    Ortadoğu’da Yeni Dönem: İran – İsrail Savaşı

    AKIN öztürk

    Uluslararası Hukuk Ne Diyor, Türkiye Ne Yapıyor? Akın Öztürk Örneği

    Kura Çözüldü: Kenan Karabağ’ın Sözlü Tarihle Örülen Romanları

    Kura Çözüldü: Kenan Karabağ’ın Sözlü Tarihle Örülen Romanları

    Kenan_Karabag

    Kenan Karabağ ile Sözlü Tarih ve Maria Suphi’nin İzinde

  • Diğer
    Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

    Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

    think tanks

    Düşünce Kuruluşları (Think Tanks): Tarihsel Gelişim, İşlevleri, Eleştiriler ve Gelecek Perspektifleri

    Nebiye - Hilal San

    Sahte Hayaller, Sahte Hayatlar

    aydinlanma

    Anti-Aydınlanma Çağı: Neoliberalizmin Gölgesinde Üniversite ve Toplum (1. Bölüm)

No Result
Tüm Sonuçları Görüntüle
Görüş
  • Dünya
    • Tümü
    • ABD
    • Afrika
    • Asya
    • Avrupa
    • Kuzey Amerika
    • Latin Amerika
    • Orta Doğu
    nadir toprak elementleri

    Çin’in Nadir Maden Hamlesi: ABD Hegemonyasına Meydan Okuma

    ekonomik kriz

    Küresel Krizin Anatomisi: ABD Dış Politikası, Avrupa’nın Ekonomik Çöküşü ve Neo-Con’ların Savaş Çıkmazı

    siyasal siddet

    Siyasal Şiddetin Yeni Yüzü

    Küresel Savaşın Eşiğinde: ABD’nin Çin’e Karşı Savaş Hazırlıkları

    Küresel Savaşın Eşiğinde: ABD’nin Çin’e Karşı Savaş Hazırlıkları

    Dogal Gaz boru hatti Sibirya

    Primakov Üçgeni ve Nükleer Enerjinin Dönüştürücü Gücü

    askeri Tören_CIN

    Barışta Sivil, Savaşta Asker: Çin’in Çınlayan Gülleri

  • Ekonomi
    Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

    Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

    istanbul üniversitesi

    Neoliberalizm Üniversiteleri Ele Geçirdi: Öğrenciler Müşteri, Akademisyenler Taşeron

    Kredi karti bocrlanmasi

    Türkiye’de Kredi Kartlarının Krize Dönüşen Yükselişi

    Paranın İktidarı: Wall Street’in Altında Ezilen Emek

    Paranın İktidarı: Wall Street’in Altında Ezilen Emek

  • Politika
    sibel özbudun

    Nafile” Çabalar Ya Da İp(lerin)e Un Sermek(*)

    Sibel_özbudun

    Tarih Sıkıştırırken…[*]

    tükenmislik

    Kendinin CEO’su Olma Hilesi: Neoliberal Özgürlük Vaadi Neden Tükenmişlikle Sonuçlanıyor?

    sibel özbudun

    TARİH, TEORİ, BUGÜN

  • Kültür & Sanat
    • Tümü
    • Edebiyat
    • Sinema
    Cingeneler ve romanlar

    Görünmeyen Tarih: Çingenelerin Sürgün, Kölelik ve Kültürel Direniş Hikâyesi

    temel demirer

    Üsküdar’dan Öte”nin Şairleri(*)

    sibel özbudun

    Mahpustan Aşka Dair Dizeler[*]

    temel demirer

    Zirvedeki Kürsüdür Sahne(miz)

  • Opinion Internatıonal
    • Tümü
    • Culture
    • Economy
    • Philosophy
    • Politics
    • World
    the cyrpto crash

    The 2025 Crypto Crash: US Tariffs Trigger a $1 Trillion Meltdown

    Burnout and gigeconomy

    Burnout and the Entrepreneurial Self: Unmasking the Lie of ‘Maximum Autonomy’

    The Shocking Truth: How a 77% Infrastructure Cut Plunged Argentina Back Into Crisis

    The Shocking Truth: How a 77% Infrastructure Cut Plunged Argentina Back Into Crisis

    finande, debt and war

    The Zero-Sum Logic of War: How National Debt Becomes a Casus Belli

  • Gorüş TV
    humboldt

    Liyakatsız Bir Devletin Eğitim Reformlarıyla Yeniden Yapılandırılması: Wilhelm von Humboldt (2. Bölüm)

    humboldt

    Humboldt Kardeşler, Akademik Özgürlük ve Eğitim İdeali (1. Bölüm)

    Hüseyin Demirtaş

    Bir Askerin Gözüyle Rusya – Ukrayna Savaşı (2. Bölüm)

    Hüseyin Demirtaş

    Bir Askerin Gözüyle Rusya – Ukrayna Savaşı (1. Bölüm)

  • Görüş Podcast
    Ortadoğu’da Yeni Dönem: İran – İsrail Savaşı

    Ortadoğu’da Yeni Dönem: İran – İsrail Savaşı

    AKIN öztürk

    Uluslararası Hukuk Ne Diyor, Türkiye Ne Yapıyor? Akın Öztürk Örneği

    Kura Çözüldü: Kenan Karabağ’ın Sözlü Tarihle Örülen Romanları

    Kura Çözüldü: Kenan Karabağ’ın Sözlü Tarihle Örülen Romanları

    Kenan_Karabag

    Kenan Karabağ ile Sözlü Tarih ve Maria Suphi’nin İzinde

  • Diğer
    Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

    Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

    think tanks

    Düşünce Kuruluşları (Think Tanks): Tarihsel Gelişim, İşlevleri, Eleştiriler ve Gelecek Perspektifleri

    Nebiye - Hilal San

    Sahte Hayaller, Sahte Hayatlar

    aydinlanma

    Anti-Aydınlanma Çağı: Neoliberalizmin Gölgesinde Üniversite ve Toplum (1. Bölüm)

No Result
Tüm Sonuçları Görüntüle
Görüş

Jeopolitik Satranç Tahtası: Xi Jinping Çok Kutuplu Vizyonu ve ABD Hegemonyası

Görüş Redaksiyon
2 Eylül 2025
Okuma süresi: 6 dakika
A A
Facebook'ta PaylaşX'te PaylaşPinterest'te PaylaşLinkedin'de PaylaşWhatsApp'ta PaylaşTelegram'da PaylaşE-Mail ile Paylaş
Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi 2025

Yeni bir dünya düzeninin eşiğinde miyiz? Değişen ekonomik ittifaklardan, rakip askeri yığılmalara kadar her yerde bu dönüşümün işaretleri var. Soğuk Savaş’tan bu yana ilk kez, ABD’nin küresel hakimiyeti güçlü bir yeni eksen tarafından sorgulanıyor. Asıl soru, dünyanın değişip değişmediği değil; bundan sonra ne olacağını anlamaya hazır olup olmadığınız.

Jeopolitik Satranç Tahtası: Xi’nin Çok Kutuplu Vizyonu ve ABD Hegemonyası

2 Eylül 2025’te Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi Salonu’ndaki hava, beklentiyle doluydu. 46 ülkenin delegeleri öne doğru eğilmiş, tüm dikkatleri podyuma çıkan Xi Jinping’deydi. Konuşması sadece diplomatik bir duruş değildi; ABD liderliğindeki 75 yıllık kurumlara karşı kasıtlı bir karşı darbe niteliğindeydi ve gücün kurallarını yeniden tanımlayacak yeni bir küresel yönetim girişimi tasarlıyordu.

İlgili İçerikler

Çin’in Nadir Maden Hamlesi: ABD Hegemonyasına Meydan Okuma

Neoliberalizmin Yıktığı Düzende Faşizmin ve Öjenik İdeolojinin Yükselişi

Perde arkasında ise zaten sismik bir değişim yaşanıyordu. Gelişmekte olan Xi-Putin-Modi ekseninin birleşik GSYİH’si şaşırtıcı bir şekilde 53,9 trilyon dolara ulaşmıştı. Bu sadece söylemle ilgili değildi; sıfırdan, parça parça, rakip bir sistem inşa etmekle ilgiliydi.

Küresel Yönetim İçin Yeni Bir Vizyon

Xi’nin önerdiği “küresel yönetim girişimi,” yerleşik düzene doğrudan bir meydan okuma olarak kurgulanmıştı. Kullandığı “zorbalık uygulamaları” ve “egemen eşitlik” gibi ifadeler, Batı liderliğindeki kurumlar tarafından dışlandığını hisseden uluslara yönelikti. Çin’i, “gelişmekte olan uluslar için eşit temsil” vaat eden ve tarihi adaletsizlikleri düzelten yeni bir sistemin mimarı olarak konumlandırıyordu.

Bu vizyonun güçlü bir duygusal çekiciliği var. Birçok ülke için, artık Batı’nın egemenliğinde olmayan bir dünya fikri oldukça cazip. Bu yeni yaklaşım onlara kurumsal yeniden yapılanma ve daha büyük bir söz hakkı sunarak kendi kaderlerini tayin etme arzularına hitap ediyor.

Ancak, yakından bakıldığında pragmatik bir hesabın işlediği görülüyor. Girişim her ne kadar “tek taraflı zorlamayı” kınasa da, bazı eylemleri bu tanımın dışında tutuyor. Batı yaptırımları nedeniyle kıtlık veya ekonomik istikrarsızlıkla karşı karşıya kalan Küresel Güney’deki uluslar için, tutarlılık genellikle somut sonuçlardan daha az önemli. Bu girişimin dehası, ilkeleri seçici olarak uygulansa bile somut faydalar sağlayacak şekilde tasarlanmış olması.

Çok Kutupluluğun Ekonomik Motoru

Bu dönüşümün arkasındaki gerçek güç ekonomidir. 53,9 trilyon dolarlık rakam bir sayıdan daha fazlası; ABD merkezli sistemlerden kasıtlı olarak ayrışmanın temelidir. Bu, çoğu analistin tahmin ettiğinden daha hızlı gerçekleşiyor ve kanıtları her yerde görülebilir.

  • Dolardan Arınma: BRICS+ ülkeleri artık karşılıklı ticaretlerinin neredeyse beşte birini yerel para birimleriyle yapıyor ve ABD dolarını tamamen atlıyorlar. Bu, ABD gümrük vergilerinin hızlandırdığı, alternatif bulmaya yönelik güçlü bir teşvikin doğrudan sonucudur.
  • BRICS+ Genişlemesi: BRICS+’a katılmak isteyen ülkelerin sayısı şaşırtıcı derecede fazla. 2025’in başından bu yana 40’tan fazla ülke resmi olarak başvuruda bulundu. Bu sadece sembolik değil, G7’nin münhasırlığına doğrudan bir meydan okumadır. Cazibesi açık: IMF gibi kurumlardan gelen kredilere genellikle bağlanan siyasi koşullar veya kemer sıkma önlemleri olmadan yeni kalkınma finansmanı.
  • Alternatif Finansal Sistemler: Rusya’nın SPFS’si ve Çin’in CIPS’i zaten üye ülkeler arasında sınır ötesi ödemeleri hallediyor. SWIFT kadar yaygın olmasalar da, paralel bir küresel bankacılık sisteminin ana hatlarını oluşturuyorlar. Bu, 2018’de İran’ın SWIFT’ten kesilmesinden sonra birçok ülke için büyük bir uyanış olan ABD yaptırımları korkusuna doğrudan bir yanıt.

Altyapı Kaldıracı

Zirvelerin ve finansal ağların ötesinde, asıl değişim inşa edilen fiziksel ve dijital altyapıda görülüyor. Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) bu dönüşümün ana itici gücü.

  • Küresel Ticaretin Yeniden Yapılandırılması: Sadece son iki yılda 13.000 kilometreden fazla yeni demiryolu inşa edildi. Bir yük treni artık Xi’an’dan Hamburg’a sadece 15 günde ulaşabiliyor ve Batı kontrolündeki iki asırlık denizcilik rotalarını alt üst ediyor. Bu, Çin’e ABD’nin devriye gezdiği sulardan bağımsız olarak Avrupa pazarlarına doğrudan karayolu erişimi sağlıyor.
  • Enerji ve Veri Egemenliği: Rusya, Çin’e yönelik boru hattı kapasitesini artırıyor ve Pekin’in enerji güvenliğinin Avrupa’ya değil, Moskova’ya bağlı olmasını sağlıyor. Aynı zamanda, Huawei devasa bir denizaltı fiber optik kablo ağı kuruyor; bu, gezegensel ölçekte bir “veri egemenliğine” doğru atılan bir adım. Bu projeler sadece kolaylıkla ilgili değil; etkileşim kurallarını yeniden yazmakla ilgili.

Bunlar soyut politika değişiklikleri değil. İnsanların günlük olarak kullandığı somut sistemlerdir; üç saatlik bir yolculuğu 40 dakikaya indiren yüksek hızlı trenlerden, milyarlarca işlemi yöneten dijital ödeme sistemlerine kadar. Bu altyapı, siyasi döngülerin ötesine geçen ve geri döndürülmesi zor yapısal bağımlılıklar yaratıyor.

Çok Kutupluluğun Gerçek Anlamı

Asıl soru şudur: Tanık olduğumuz durum, gerçekten çok kutuplu bir dünya düzeni mi, yoksa sadece yeni bir ambalajla sunulan Çin hegemonyası mı?

Bu sorunun cevabı oldukça karmaşık. Çin’in “egemen eşitlik” söylemi güçlü olsa da, bu söylemlerini pratikte nasıl hayata geçireceğini ve ne kadar tutarlı olacağını zaman gösterecektir.

Bununla birlikte, ABD de ekonomik ve askeri gücünü siyasi kaldıraç olarak kullanmakla suçlanıyor. Her iki süper güç de benzer taktikler uyguluyor, sadece farklı markalarla. Buradaki temel fark, bu yeni tablonun sunduğu seçimdir.

BRICS+ ve GGI ile küçük uluslar artık tek bir hamideye güvenmek zorunda değiller. Bağımlılıklarını çeşitlendirerek ve daha fazla pazarlık gücü elde ederek rakip tekliflerden yararlanabilirler. Bu, çok kutupluluğun pragmatik gerçekliğidir: bu seçenekler kendi riskleri ve çelişkileriyle gelse bile, daha fazla seçenek sunar.

Sonuç olarak, 21. yüzyılın güç mücadelesi vekil ordularla değil, limanlar, boru hatları ve ödeme uygulamalarıyla yapılıyor. Oyun değişti ve eski haritalar artık araziye uymuyor. Hegemonyanın parçalanmasına tanıklık ediyoruz ve güç daha fazla elde yeniden dağıtılıyor, bu da daha karmaşık ve öngörülemez bir dünya yaratıyor. Hepimiz için asıl soru, bu yeni, merkezi olmayan gelecekte nasıl yolumuzu bulacağımızdır.

Kaynaklar:

What Is the BRICS Group and Why Is It Expanding?: https://www.cfr.org/backgrounder/what-brics-group-and-why-it-expanding

Great Power Competition in the Multilateral System: https://www.csis.org/analysis/great-power-competition-multilateral-system

The Belt and Road Initiative Economic, Poverty and Environmental Impacts: https://documents1.worldbank.org/curated/en/126471554923176405/pdf/The-Belt-and-Road-Initiative-Economic-Poverty-and-Environmental-Impacts.pdf

İlgili İçerikler

mega projeler
Asya

Çin’in Mega Projeleri: Mühendislik Harikaları, Küresel Hedefler ve Geleceği Şekillendirme Stratejisi

Görüş Redaksiyon

21. yüzyılda altyapı alanında dünyanın en iddialı hamlelerinden biri, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından yapılmaktadır. Çin, sera gazı emisyonlarını 2030 yılından...

siyasal siddet
ABD

Siyasal Şiddetin Yeni Yüzü

Görüş Redaksiyon

Son yıllarda yaşanan küresel olaylar, modern politik şiddetin yalnızca ideolojik bir zemine dayanmadığını; aynı zamanda kişisel kin, ekonomik çaresizlik ve...

askeri Tören_CIN

Barışta Sivil, Savaşta Asker: Çin’in Çınlayan Gülleri

Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

Çin’in Zafer Günü: Yeni Bir Güç Ekseninin İlanı

Finlandiya

Finlandiya: Neo-Conların Rusya ve Amerika’yı Çatışmaya Sürükleme Planı

Zekeriya Simsek

Dünyanın Denetimli Serbestlik Hâlleri: Uluslararası Kuruluşlar Ne İşe Yarar?

Ukrayna

Brzezinski, Huntington, Wolfowitz: 1990’larda ABD Stratejileri ve Ukrayna Savaşı Üzerindeki Etkileri

kambocya-tayland catismasi

Tayland-Kamboçya Sınır Catışması: Güneydoğu Asya, Asya’nın Balkanları mı?

Son Makaleler

sibel özbudun
Politika

Nafile” Çabalar Ya Da İp(lerin)e Un Sermek(*)

Doç. Dr. Sibel Özbudun

“Uyuşmazlıkları giderebiliriz, çelişki kalıcıdır.” “Adı konmamış gelişmeler içinde belirsizlik tüm hızıyla devam ediyor… Barış dili hâlen iktidardan uzak ve bu...

Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

Bir Gecede 1 Trilyon Dolar Buhar Oldu: Algoritmaların Gazabı

israil ve siyonizm

İsrail Devleti ve Siyonizmin Kökenleri

Cingeneler ve romanlar

Görünmeyen Tarih: Çingenelerin Sürgün, Kölelik ve Kültürel Direniş Hikâyesi

KATEGORİLER

  • Dünya
  • Ekonomi
  • Politika
  • Kültür & Sanat
  • Opinion Internatıonal
  • Podcast
  • Gorüş TV
  • Diğer

SAYFALAR

  • Ansayfa
  • Gizlilik Politikası
  • Görüş Hakkında
  • Görüş’te Yazmak | Become an Opinionmaker
  • Künye
  • Yayın ilkelerimiz
  • İletişim | info@gorus21.com

BİZİ TAKİP EDİN

gorus-stickyl-ogo-dark

HAKKIMIZDA

21. yüzyılın disiplinlerarası, uluslararası, farklı görüşlerin yer aldığı yayın organı

© 2025 Görüş Tüm Hakları Saklıdır.

Hoş Geldiniz!

Hesabınıza aşağıdan giriş yapın

Şifrenizi mi unuttunuz? Kayıt Ol

Yeni Hesap Oluşturun!

Kayıt olmak için aşağıdaki formları doldurun

Tüm alanlar zorunludur. Giriş Yap

Retrieve your password

Şifrenizi sıfırlamak için lütfen kullanıcı adınızı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş Yap
No Result
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Politika
  • Kültür & Sanat
  • Opinion Internatıonal
  • Gorüş TV
  • Görüş Podcast
  • Diğer
  • Giriş Yap
  • Kayıt Ol

© 2024 Görüş Tüm Hakları Saklıdır.

Bu web sitesinde çerezler kullanılmaktadır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz.